5h sáng cuối tuần, Matko Kmezic, 27 tuổi, dậy sớm chuẩn bị phin, cốc, sữa đặc, đá, rồi đẩy chiếc xe bán cà phê dạo ra công viên Oosterpark ở Amsterdam. Anh đỗ chiếc xe ba bánh và dựng bảng hiệu "Viet Drip cafe" với menu là những loại "thuần Việt" như cà phê sữa đá, bạc xỉu, cà phê muối và cà phê trứng. Khi đã có 5-7 người đứng đợi, anh bắt đầu để từng giọt cà phê robusta Việt Nam nhỏ xuống cốc, thêm sữa rồi phục vụ. Khách kéo ghế nhựa thấp, ngồi quanh xe và thưởng thức.

MICHAEL BURRY CẢNH BÁO VỀ THỦ THUẬT KẾ TOÁN VÀ VÒNG XOÁY TIỀN TRONG BIG TECH 🔹 Michael Burry chỉ ra rằng nhiều công ty công nghệ lớn như Meta, Oracle và các hyperscaler khác đang kéo dài “tuổi thọ tài sản” trên sổ sách để làm đẹp báo cáo tài chính. 🔹 Ví dụ, máy chủ thực tế chỉ dùng được 3 năm, nhưng họ ghi nhận là 5 đến 6 năm. Cách làm này giúp giảm chi phí khấu hao mỗi năm, khiến lợi nhuận trông cao hơn thực tế. 🔹 Theo ước tính, các công ty này sẽ khai thấp chi phí khấu hao khoảng 176 tỷ USD trong giai đoạn 2026–2028, tương đương thổi phồng lợi nhuận thêm hàng trăm tỷ USD, dù giá trị tài sản thật không thay đổi. 🔹 Burry xem đây là một trong những chiêu trò kế toán phổ biến của thời hiện đại, tạo ra ảo giác tăng trưởng lợi nhuận, trong khi thực chất chỉ là thao túng con số trên giấy tờ. 🔹 Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng chu kỳ đầu tư AI cũng đang tạo ra một ảo giác tăng trưởng tương tự. Ví dụ: - Microsoft đã đầu tư khoảng 13–14 tỷ USD vào OpenAI và hiện nắm khoảng 27% cổ phần. - NVIDIA cam kết đầu tư tới 100 tỷ USD để xây dựng hạ tầng trung tâm dữ liệu AI cho OpenAI. - Amazon (AWS) ký hợp đồng 38 tỷ USD để lưu trữ mô hình AI của OpenAI bằng chip của NVIDIA. - OpenAI chi hàng chục tỷ USD để mua GPU của NVIDIA phục vụ cho ChatGPT và GPT-5. - NVIDIA đạt doanh thu khoảng 120 tỷ USD và vốn hóa thị trường 5 nghìn tỷ USD, sau đó tiếp tục tái đầu tư vào các startup AI mới. Kết quả là một vòng tuần hoàn khép kín, nơi dòng tiền chỉ xoay quanh một nhóm nhỏ: Big Tech → đầu tư vào các công ty AI → các công ty AI → mua thiết bị từ NVIDIA → NVIDIA → thu lợi nhuận khổng lồ → NVIDIA → tái đầu tư vào các công ty Big Tech và AI 🔹 Khi thủ thuật kế toán kết hợp với chu kỳ vốn luân chuyển trong AI, lợi nhuận và định giá thị trường trông cao hơn nhiều so với thực tế, biến làn sóng AI hiện nay thành một chu kỳ tài chính đầu cơ, hơn là sự tăng trưởng bền vững thật sự.

Trang chủ Thế giới Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á sắp đổi tiền, bỏ bớt 3 số 0 Thanh Lê • 10/11/2025 - 15:11 Theo đó tờ tiền lớn nhất 100.000 rupiah hiện nay, tương đương khoảng 6 USD, sẽ được rút gọn mà không làm thay đổi sức mua. Bộ Tài chính Indonesia cho biết đang lên kế hoạch trình một dự thảo Luật mới về redenomination (thay đổi mệnh giá trên đồng rupiah) nhằm tăng hiệu quả kinh tế, duy trì ổn định và nâng cao uy tín của đồng nội tệ. Một văn bản quy định của Bộ Tài chính được công bố hôm thứ Bảy cho thấy: “Dự thảo Luật về redenomination là dự thảo được kế thừa từ các lần trước và dự kiến sẽ được hoàn tất vào năm 2027”. Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á sắp đổi tiền, bỏ bớt 3 số 0 - ảnh 1 Indonesia dự luật đổi mệnh giá đồng rupiah, có khả năng xóa bỏ số 0 trên tiền tệ Ý tưởng cắt bớt số 0 trên đồng rupiah đã được bàn thảo nhiều năm qua. Lần gầ

Bệnh thoái hóa điểm vàng (Age-related Macular Degeneration - AMD) là bệnh lý mắt phổ biến nhất gây mù lòa không hồi phục ở người trên 50 tuổi tại các nước phát triển, bao gồm cả Việt Nam (chiếm ~40-50% nguyên nhân mù lòa ở người cao tuổi). 1. Điểm vàng (macula) là gì? • Là vùng trung tâm võng mạc (đường kính chỉ ~5mm), chứa hàng triệu tế bào cảm thụ ánh sáng. • Chịu trách nhiệm nhìn thẳng, nhìn chi tiết: đọc sách, nhận diện khuôn mặt, lái xe, xem TV… • Khi điểm vàng bị thoái hóa → mất thị lực trung tâm, còn thị lực ngoại vi (nhìn bên cạnh) vẫn bình thường. 2. Hai thể bệnh chính Đặc điểm Thoái hóa điểm vàng KHÔ (90%) Thoái hóa điểm vàng ƯỚT (10%) Nguyên nhân Tế bào võng mạc chết dần do tuổi tác Mạch máu bất thường mọc dưới võng mạc (CNV) Tiến triển Chậm (5-10 năm) Nhanh (vài tuần → vài tháng) Triệu chứng Nhìn méo nhẹ → từ từ mất chữ khi đọc Đột ngột nhìn méo, đen trung tâm, mất thị lực nặng Hình ảnh đáy mắt Drusen (cục vàng dưới võng mạc), teo bó điểm Xuất huyết, dịch dưới võng mạc Điều trị Chưa có thuốc chữa khỏi, chỉ làm chậm Có thể cứu thị lực bằng tiêm chống VEGF 3. Triệu chứng sớm (rất dễ bỏ qua) • Nhìn đường thẳng bị cong, méo (cửa sổ, chữ cái méo) → kiểm tra bằng lưới Amsler • Chữ nhòe, phải tăng độ sáng khi đọc • Nhìn màu nhạt hơn, khó phân biệt màu xanh lá - xanh dương • Điểm đen cố định ở giữa tầm nhìn • Khó thích nghi khi từ sáng vào tối 4. Nhóm nguy cơ cao • Tuổi > 60 (nguy cơ tăng gấp 10 lần) • Hút thuốc lá (tăng nguy cơ gấp 4-6 lần) • Tiền sử gia đình (gen ARMS2, CFH) • Chủng tộc da trắng > châu Á > châu Phi • Béo phì, tăng huyết áp, tim mạch • Tiếp xúc ánh sáng xanh mạnh lâu dài (chưa chứng minh rõ) 5. Chẩn đoán • Soi đáy mắt + chụp OCT (đo độ dày điểm vàng, phát hiện 100% thể khô và ướt) • Chụp mạch huỳnh quang (FFA) hoặc OCT-A (xác định mạch máu bất thường thể ướt) 6. Điều trị hiện nay (cập nhật 2025) Thể khô (không có thuốc chữa khỏi): • Bổ sung AREDS2 (công thức chính thức):
Vitamin C 500mg + E 400IU + Kẽm 80mg • + Đồng 2mg + Lutein 10mg + Zeaxanthin 2mg • 
→ Giảm 25% nguy cơ tiến triển nặng • Giảm nguy cơ: bỏ thuốc lá, ăn nhiều rau xanh, cá hồi, đeo kính chống UV + ánh sáng xanh • Thuốc mới (đang thử nghiệm giai đoạn 3 tại VN): ◦ Lampalizumab, APellis (Pegcetacoplan): tiêm vào mắt mỗi 1-2 tháng, giảm 30-40% tốc độ teo bó điểm Thể ướt (có thể cứu thị lực nếu phát hiện sớm): • Tiêm vào mắt thuốc chống VEGF (hiệu quả 95% nếu điều trị trong 3 tháng đầu): ◦ Aflibercept (Eylea): 2.309.000đ/lọ ◦ Brolucizumab (Beovu): 2.500.000đ/lọ ◦ Faricimab (Vabysmo): mới 2024, tiêm 4 tháng/lần ◦ Biosimilar nội địa (Akofa, Bevaci): ~8-12 triệu đồng • Phẫu thuật laser hoặc PDT (hiếm dùng) 7. Phòng ngừa từ 40 tuổi 1 Khám mắt định kỳ 1-2 năm/lần (soi đáy mắt giãn đồng tử + OCT) 2 Dùng lưới Amsler tự kiểm tra hàng tuần (in trên giấy A4) 3 Ăn 200g rau xanh + 2 quả trứng/tuần (giàu lutein) 4 Bỏ thuốc lá hoàn toàn 5 Đeo kính chống UV 400 + lọc ánh sáng xanh khi dùng máy tính >4h/ngày 8. Tiên lượng • Thể khô sớm: 80% giữ được thị lực đọc sách đến 80 tuổi nếu bổ sung AREDS2 • Thể ướt không điều trị: 90% mù trung tâm trong 2 năm • Thể ướt điều trị sớm: 70-80% giữ được thị lực lái xe Lời khuyên khẩn cấp: Nếu bạn hoặc người thân >50 tuổi mà đột ngột nhìn méo chữ, đường thẳng cong, hoặc có điểm đen giữa tầm nhìn → cần đi khám ngay trong 24-48 giờ tại bệnh viện mắt có máy OCT và tiêm chống VEGF (Mắt TW, Mắt Sài Gòn, Mắt Quốc tế VN…). Bạn có muốn mình gửi mẫu lưới Amsler để tự kiểm tra tại nhà không?

“Ăn salad cho lành mà giờ phải đi chạy thận…” Tôi nghe câu đó từ một người phụ nữ hơn 50 tuổi, cô ngồi co ro trên giường bệnh, bàn tay còn dính băng truyền dịch. Trước mặt tôi là phim CT thận, hình ảnh cho thấy cả hai quả thận đã ứ nước, phù to, chức năng lọc gần như không còn. Cô nói giọng yếu nhưng ánh mắt đầy day dứt: “Tôi có làm gì xấu đâu bác sĩ… Tôi ăn uống lành mạnh, toàn rau xanh với trái cây, sáng còn uống nước ép cần tây… mà sao lại thành ra thế này?” Câu hỏi đó khiến tôi nghẹn. Tôi đã nghe nó hàng trăm lần, chỉ khác người nói. Người thì chạy thận vì ăn quá nhiều “thực phẩm tốt cho gan thận”, người thì gan nhiễm mỡ vì uống nước ép hoa quả “detox”, và người như cô thận hỏng vì… ăn salad sai cách. Tôi nhìn lại chế độ ăn cô ghi chép trong cuốn sổ nhỏ: sáng – yến mạch + chuối, trưa – salad bơ, cải bó xôi, cà chua bi, tối – súp rau củ và nước cam. Không ai nói với cô rằng bơ, chuối, cải bó xôi, cà chua, nước cam… đều chứa lượng kali cao, và với người bệnh thận đó là “liều thuốc độc chậm”. Cô không hề biết. Chỉ biết rằng, ăn salad thì phải tốt. Ai cũng bảo vậy mà. Tôi nhìn phim CT, nhớ lại những bệnh nhân phải lọc máu ba buổi một tuần, tay tím ngắt vì kim, mà chỉ vì một điều: tin sai. Nếu cô biết cách ăn phù hợp với bệnh, có lẽ thận cô đã không hỏng nhanh như thế. Nếu ai đó nói với cô rằng “lành mạnh” không có nghĩa là “phù hợp”, có lẽ tôi đã không gặp cô trong phòng hồi sức chiều nay. Nhiều người vẫn nghĩ bệnh tật là do số, do trời. Nhưng là bác sĩ, tôi biết phần lớn là do cách sống, do sự chủ quan. Tôi từng đọc được cuốn “Liệu pháp dinh dưỡng cho mọi loại bệnh” của bác sĩ Vũ Trọng Hùng, NXB Lao Động. Một trong số ít tài liệu viết rất chi tiết, khoa học mà vẫn dễ hiểu, chia rõ từng nhóm bệnh, từng món ăn nên – không nên, cả cách kết hợp thực phẩm để không gây gánh nặng cho gan, thận, tim, huyết áp. Tôi đã đưa cho vài bệnh nhân đọc, và thật sự, chỉ cần thay đổi cách ăn, nhiều người không phải nhập viện lại. Làm nghề y, có những nỗi đau không thể quên như khi nhìn bệnh nhân hỏi: “Giờ tôi còn cơ hội nào không bác sĩ?” Nếu bạn hoặc người thân đang có bệnh về thận, gan, tim, tiểu đường, huyết áp…, xin hãy đọc trước khi quá muộn. Một bữa ăn đúng đôi khi còn cứu được một sinh mạng. Bsi. Minh Châu 🍀 Đây là li,nk m,ua, sách nhé => https://s.shopee.vn/5q027y6T5c 🍀🍀🍀 Cập nhật các bài dưỡng sinh tại Bách Niên Giai Lão 百年偕老 Sưu Tầm Các Bài Thuốc Hay Của Tạ Đức Chính